Zirvede resim içinde resim

Bu haftaya, Ortadoğu’daki tarihi görüntülerle başladık. Pazartesi sabahı, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’de ateşkes için ortaya koyduğu “20 maddelik planın” ilk aşaması kapsamında, İsrail-Hamas arasında rehine ve tutuklu takası yapıldı. Öğleden sonra ise Şarm El Şeyh’te geleceğe dönük “Niyet Belgesi” imzalandı. Dünyaya resim içinde “bir resim” verildi. Genele baktığınızda bu, “Ortadoğu’da barış mümkün” resmiydi... Detaya indiğinizdeyse, bölge ve Batılı ülkelerin ortaya koyduğu, ABD ile İsrail’e yönelik “Bu iş ilk aşamayla bitmez, iki devletli çözüm için buradayız” mesajıydı.

NETANYAHU KRİZİ

Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Muhammed İbrahim Abdülhalik’in, Facebook hesabından saat 12.30 sıralarında paylaştığı bir mesaj, liderler zirvesinin yapılacağı “toplantı merkezinde” bomba etkisi yarattı. Abdülhalik, Cumhurbaşkanı Abdülfettah Es-Sisi’nin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile - ABD Başkanı Donald Trump yanındayken - telefonda görüştüğünü ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın da katıldığı Barış Zirvesi’nde bulunması konusunda mutabık kalındığını duyurdu.

Konuştuğum Türk ve bölge ülkelerinden kaynaklar, bu son dakika gelişmesini “sürpriz” olarak niteledi. Herkes yapılan açıklamanın şokundayken, bu kez perde arkasında, hakkında “soykırım” suçlamasıyla tutuklama kararı olan Netanyahu’nun zirveye katılımı engellemek için diplomatik çaba başladı. Türkiye’nin öncülüğünü yaptığı girişimler sonucu İsrail Başbakanlık Ofisi, “bayramı” gerekçe göstererek Netanyahu’nun toplantıya katılmayacağını duyurdu.


Erdoğan, Meloni ile görüşmesinde sigarayı bıraktıramamaktan yakındı.

4 SAATLİK RÖTAR

ABD Başkanı Trump, İsrail Parla-mentosu’ndaki konuşmaların uzması sebebiyle Mısır’a 4 saat geç geldi. Liderlerin toplandığı Uluslararası Konferans Merkezi’nde bu vesileyle ikili görüşmeler yapılmaya başlandı. Bekleme süresi uzadıkça ikili görüşmeler üçlüye dönüştü. Hatta en sonunda Trump’sız bir liderler zirvesi bile yapıldı. Ev sahibi Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Es-Sisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Georgio Meloni, fotoğraf karesine bakıldığında ilk göze çarpanlardı. Bir ara Erdoğan ile Meloni arasında “sigarayı bıraktırma” sohbeti bile yapıldı. Erdoğan sigarayı bıraktıramamaktan yakınırken, Meloni ise, “bazı isimlere ancak böyle dayanabildiği” şakasını yapıyordu. Hatta İngiliz Başbakanı Keir Starmer’ın ismini bile vererek!



‘THE BEAST’ VE SAVAŞ JETLERİ

ABD Başkanı’nın Cadillac marka makam aracı “The Beast (Canavar)”, Şarm El Şeyh’e de getirilmişti. Üstelik her zaman olduğu gibi yedekli olarak. Trump daha İsrail Parla-mentosu’ndayken, Tel Aviv’den ayrılmadan, makam araçları havalimanının VIP bölümünde hazırdı. Saatler 17.00’yi gösterdiğinde, ABD Başkanı’nın “Air Force One” uçağı, Mısır jetlerinin eşliğinde Kongre merkezinin üzerinde görüldü. Yüzlerce basın mensubu o anlarda basın merkezinden çıkarak, ellerinde cep telefonlarıyla bu anı ölümsüzleştirmenin telaşındaydı.

GELECEĞE DÖNÜK ‘NİYET BELGESİ’

8 Ekim’de yine Şarm El Şeyh’te İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes metni, ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 maddelik planının sadece ilk 8 maddesini içeriyordu. İlk aşama için ABD, Türkiye, Katar ve Mısır’ın da imza attığı metni yürürlüğe girmişti. ABD Başkanı’na Şarm El Şeyh’te ‘yeni bir şey söylemesi için’ tek sayfalık bir metin kaleme alınması konusunda fikir birliğine varıldı. Bu aynı zamanda ‘iki devletli çözüm’ için de bir mesaj imkânı tanıyacaktı. ‘Niyet Belgesi’ olarak tanımlanan bu metin, sadece ‘Trump planına tüm ülkelerin bağlılığını’ işaret etmiyor, aynı zamanda ‘İsrail ile ilişkilerin normalleşmesi’ için ‘kalıcı barışı’ şart koşuyor. Belgenin en kritik ve can alıcı noktası da bu.



RESİMDEKİ ÜNLÜ

Şarm El Şeyh zirvesinin kapanış oturumunda Trump‘ın arkasında sıralanan isimler arasında en dikkat çeken kişi FIFA başkanıydı Gianni Infantino’ydı. Kendisine neden burada olduğunu sordum. “Barışa katkı sunacak herşeye ve herkese ihtiyaç var” dedi. Futbolun insanları birleştirdiğini ve buna ihtiyaç olduğunu” söyledi. “ABD başkanının özel davetiyle buraya geldim” diye konuştu.