M
Mistycasino
Administrator
Yönetici
Balıkesir Sındırgı’da yaşanan depremin ardından bir acı haber de dün Kocaeli’nin Gebze ilçesinden geldi. Mevlana Mahallesi’ndeki 7 katlı bina dün saat 7.00 sıralarında henüz bilinmeyen bir sebeple çöktü. Bir eczane ve 3 farklı dubleks daire olan binada en üst katta oturan bina sahibi ve orta kattaki kiracı çiftin, olay sırasında evde olmadıkları öğrenildi. İkinci katta oturan Levent Bilir (44), eşi Emine Bilir (37) ve çocukları Emir (12), Nisa (14), Dilara Bilir’i (18) enkaz altından kaldı. Ekipler ilk olarak Emir ve Nisa Bilir’in cansız bedenine ulaşırken, 15.50 sıralarında da dinlemelerde ses alınması üzerine sağ olduğu belirlenen Dilara Bilir ise 8 saat sonra enkazdan kurtarıldı. Ekipler zamanla yarışarak anne babaya ulaşmaya çalışırken son olarak anne Emine Bilir’in yerinin de belirlendiği belirtildi.
Çöken binanın enkazında kalan Levent ve Emine Bilir çiftinin de cansız bedeni çıkarıldı. Olaydan 19 saat sonra baba Bilir’in cansız bedenine ulaşan ekipler, kısa süre süre sonra eşi Emine Bilir’in de cesedine ulaşıldı. Anne Bilir’in de cansız bedeni enkazdan çıkarılıp, hastaneye kaldırıldı.
Çalışmalar sonlandırıldı
Enkazın bulunduğu bölgede açıklama yapan İçişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Aktaş, aynı aileden 1 kişinin sağ olarak kurtarıldığı, anne, baba ve 2 kardeşin hayatını kaybettiğini bildirdi. Aktaş, son olarak annenin de cansız bedeninin çıkarılmasının ardından 913 kişilik bir ekiple gerçekleştirilen Aslan apartmanı enkazında arama- kurtarma çalışmalarının sonlandırıldığını bildirdi.
İlginizi Çekebilir
‘Bilirkişiler görevlendirildi’
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Olayın tüm yönleriyle aydınlatılabilmesi için Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından aralarında inşaat mühendisleri, jeofizik mühendisi ve mimardan oluşan bilirkişi heyeti görevlendirilmiştir. Elde edilen bulgular ve bilirkişi incelemeleri doğrultusunda olayın nedenleri ve sorumluları için tespiti için adli süreç titizlikle sürdürülecektir” dedi.
Öte yandan Vali Aktaş, 2012 yapımı binanın zemin üstüne artı 5 kat olduğunu, 2013’te iskanının alındığının bilindiğini ifade ederken bölgede 9 binanın da tedbiren tahliye edilip mühürlendiğini aktardı. Vali Aktaş, önceki gün binada çatlama ve sesler geldiğine yönelik 112’ye düşen bir ihbar olup olmadığı yönündeki soruya “112’ye ulaşan herhangi bir ihbar yok. Bina ile ilgili herhangi bir müracaat söz konusu değildir” diye cevap verdi.
‘Denetimlerden geçmiş’
Bakan Yardımcısı Mehmet Aktaş da kurtarma çalışmalarında 627 kişinin görev aldığını, 480 kişinin kurtarma ekibinde olduğunu belirterek “Gebze Başsavcılığımızın koordinasyonunda hem adli hem de teknik çalışmalar devam ediyor. 9 binamızı tedbiren boşalttık” diye konuştu. Bir gazetecinin, “Binada bir kısım çökmeler olduğu söyleniyor, belediyeye de bildirimini yapıldığı iddia ediliyor” sorusu üzerine Aktaş da belediyeye yapılmış bir bildirim olmadığını ancak bütün ihbarların değerlendirildiğini söyledi. Aktaş, “Bina bütün resmi belgeleri alınmış, denetimlerden geçmiş bir bina mı?” sorusunu da“Evet. O anlamda bir problemi olmayan bir bina” diye yanıtladı. Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz de “Alanda metro çalışması var. Ondan kaynaklı olup olmayacağı yönündeki araştırmamız var. Önce can konusuyla ilgileniyoruz” diye konuştu.
‘Çökmeler vardı, müteahite söyledik’
Kurtarma çalışmaları sürerken zemin katındaki eczanenin kiracısı Uğur Aydın, önceki çekilen fotoğrafları gazetecilerle paylaştı. İş yerinin önündeki zeminde çökmeler olduğunu belirten Aydın, “Ufak bir çökme olduğunu söylediler. Ben şehir dışındaydım. Eşime hemen ‘müteahhit ile konuş’ dedim. Onunla görüşmüş. Dükkan sahibi de gelmiş, incelemişler. Sonra bunu da bildirmişler. Ama kime, nasıl bildirdiğini ona sorun. Ben bilgi sahibi değilim” dedi. Eşine herhangi bir sıkıntı olmadığının söylendiğini anlatan Aydın, şöyle devam etti: “Binanın ön tarafında ufak ufak çökmeler varmış. Eşim bunu bina sahibi Ergün beye anlatıyor. Ergün bey de hemen gelmiş bakmışlar, kolonları incelemişler. Herhangi bir çatlak var mı diye bakmışlar. Bunların olmadığını tespit ediyor. Metro inşaatıyla ilgili aşağıda cihazlar varmış. Artık onlarla mı görüşüyorlar; bilmiyorum. Sonra da Ergün bey, ‘herhangi bir sıkıntı yok’ dedi. Biz de bu sabah uyandığımızda böyle bir durumla karşılaştık” bilgisini verdi.
BİNA NEDEN ÇÖKTÜ?
Kocaeli’nin Gebze ilçesinde altı katlı bir binanın yan yatarak çökmesine yönelik soruları uzmanlar yanıtladı. Sorulara verilen yanıtlar şöyle:
■ Sındırgı depremi ve zemin çökmesi mi?
Kentsel Dönüşüm Uzmanı ve Mimar Nihat Şen: Depremde yaşanan hareket vibrasyonu artırmış olabilir. İncelememe göre, yıkımı zemin çökmesinden kaynaklı olarak değerlendiriyorum.
■ Bina ortasında kolon olmadığı belirtildi. Kolonlarda çatlama mı oldu?
Binanın devrilerek yıkılması, belli bölgesinde zafiyet oluşmasından kaynaklı diyebiliriz. Kolon kiriş bölgelerinde bir zafiyet olmuş olabilir veya binanın çöken tarafında zeminde noktasal bir çöküş olabilir. Eğer binanın temeli münferit bir temelse o çöken taraftaki temelin altında zeminde bir oturma olmuş olabilir. Temelin çökmesiyle, kirişinin bozulmasıyla binanın o tarafa doğru devrilmesine sebebiyet verebilir. Binanın köşesinde bir çöküntü varmış. Zeminde çatlamalar olmuş. Noktasal çöküş binanın çökmesine neden olmuş. İlk belirlemeler göre, noktasal bir zemin çöküntüsüyle beraber kolon kiriş bölgelerinde bir zafiyet olabilir.
■ Kentsel dönüşümde yapıldığı binada teknik hata var mı?
Beton dozajında bir hata olabilir, sulanmamış olabilir, yanmış olabilir. Bunların hepsi bir varsayım. Bina yapılırken bir işçilik hatası olabilir, kolon-kiriş bölgelerinde bir montaj hatası olabilir. Beton agregası doğru olmayabilir.
■ Bölgedeki binaların altından metro inşaatı geçiyor, bu etkilemiş midir?
Yıkımın metro inşaatıyla bir bağlantısı olduğunu düşünüyorum.
■ Devrilerek yıkılması ne anlama geliyor?
Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Başkanı Dr. Haldun Ersen: Binanın devrilerek yıkılması, binanın statiğinin tamamen bozulduğunu yani yükünün arttığını veya dengesinin bozulduğunu gösteriyor. Örneğin kat artışı veya kolon kesme. Yıkılmanın nedeni büyük olasılıkla kolon kesmekten kaynaklı. Binanın depremin de etkisiyle ve kolonlarında olmamasıyla dengesini kaybederek devrilmesine neden olmuş olabilir. Bina kentsel dönüşüm görse de eğer kolonlar kesildiyse veya gerekli kontroller yapılmadan bina yapıldıysa yine yıkılabilir. / EREN KOCA - Haber Merkezi
Altta asma kat olması mı yıkımı etkiledi?
İnşaat yüksek mühendisi Başak Boduroğlu Yazıcı: Bu yapı kendi yükleri altında yana devrilerek, yan binasından da bir parça kopartarak yana yatmış. Türkiye’deki en riskli bina sınıfında gördüğümüz, altında ticarethane olan yapılar. Bu yapılar, ne yazık ki bizim deprem yönetmeliğimizde de altı çizilmiş yapısal düzensizliğe sahip. Buralara özel dizayn yapılması gerekir. Zemin katta olan bu ticarethane bölgelerinin ekstra detaylandırılması gerekir.
■ Yıkım önceden bilinebilir miydi?
Çatlaklar ve şişmeler: Özellikle mesnet noktası dediğimiz kolon-kiriş birleşim bölgelerinde hafif şişmeler, çatlamalar başlar. Emin olun, bu düşey taşıyıcı elemanların içerisinde kendini belli etmiş yapısal çatlaklar mutlaka vardı. Artık ‘benim yapım 99 öncesi yapıldı ya da sonrasında yapılıp bir kenara bırakarak, yapılarımızı belirli periyotlarla uzman kişilere göstermemizde çok büyük fayda var. İskân sonrasında bu yapılarda denetimler olmuyor. Yapısal olan ya da yapısal olmayan elemanlara müdahale edildi mi edilmedi mi, bu ne yazık ki kontrol edilmeyen bir konu olarak kalıyor…
‘İlkelere aykırı’
İnşaat mühendisi Nail Kocabaş: Binanın eczane kat yüksekliği çok fazla. Binanın üstünde toplamda 5,5 kata yakın bir kat var. Yani en üst katta da bir ilave bir kat olduğu belli. Durduğu yerde çökmüş olması mühendislik hesaplarına, ilkelerine çok aykırı. Burada binanın mutlaka projesine uygun yapılmış olsa bile projesinden sonra değişikliğe uğramış olma ihtimali çok yüksek. Binada düzensizlikler var. Balkon katı, balkonun üstündeki kat kapalı, bir dahaki kat balkon, üstü kapalı. Bu şekilde farklı bir yapılaşması var. Mevcut projesinde taşıyıcı sisteminin değiştirilmiş bir durum olduğunu düşünüyorum.
‘Bodrum kat olmayan binalar kolay yıkılır’
■ 2012’de yapılan ve 2013’te iskanı onaylanan binanın bodrum katının olup olmadığı da tartışma yarattı. Yerel kaynaklar eczanenin altında bir depo olduğunu ifade etti. Bodrum katı olmaması yıkımı etkiler mi?
Mimar Sinan Genim: Gördüğüm kadarıyla o binanın bodrum katı yok. Böyle 6-7 katlı bir binada bodrum katsız yapı olmaz. Üstelik binanın iskânı olduğu söyleniyor. Bodrum katı olmayan bir projeye belediyenin onay vermemesi ve iskân düzenlememesi gerekir. Bu, açıkça idari bir hata. Belediyenin bu projeyi nasıl onayladığı ve iskân verdiği mutlaka araştırılmalıdır. Metro inşaatı da zeminde sıvılaşma ya da oturmaya yol açmış olabilir ancak asıl sorun bodrum katının bulunmaması. Eğer bodrum katı olsaydı, bina tamamen devrilmez, sadece bir kısmında çökme yaşanırdı” dedi.