Lisede ‘2+2 modeli’ gündemde

Ozan Ömer Kadüker / İSTANBUL - Lise eğitiminde köklü değişiklik tartışmaları uzun zamandır yapılıyor. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) mevcut sistemi dönüştürmek için farklı modeller üzerinde çalışıyor. Son olarak Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, “Şu anda bir raporumuzu oluşturduk. Bunu Kabine Toplantısı’nda Sayın Cumhurbaşkanımızın da onayına sunacağız. Eğer siyasi anlamda da bu konuda karar verilirse farklı alternatiflerimiz var” dedi.

İlginizi Çekebilir

Yeni modelle ilgili henüz net bir karar bulunmamakla birlikte MEB’in raporuna göre kamuoyunda ciddi bir değişim beklentisi söz konusu. Özellikle 12 yıllık zorunlu eğitimin ardından üniversiteye geçiş sürecinin zorunlu algılanması, öğrencilerin iş hayatına geç katılması, dünyadaki teknolojik gelişmeler, eğitim öğretim sürecine devam etmek istemeyen öğrencilerin diğer öğrencilerin öğrenmelerine olumsuz etkileri, okul şiddetini artması mevcut sistemin en önemli sorunları arasında yer alıyor.

MEB’in raporunda kademeler arası geçişin bütünlük içinde ele alınması ve lisenin yeniden yapılandırılması, zorunlu eğitime başlama yaşının da ele alınması bekleniyor. Değişiklikler hakkında nihai karar ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın değerlendirmesine bağlı olacak.

Son dakika: Serdar Öktem cinayetinde suikast silahları ortaya çıktı

2 yılı zorunlu

3+1, 2+2 ya da lisede zorunlu eğitimin olmadığı farklı modeller tartışılıyor. Eğitimcilere göre modeller arasından en çok 2+2 modeli öne çıkıyor. Peki, 2+2 modeli nasıl uygulanacak?

Enstitü Sosyal Uzman Araştırmacısı, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nden Doç. Dr. Turgay Öntaş modelle ilgili şu bilgileri verdi: “2+2 modelinde ortaöğretimin ilk iki yılının zorunlu sonraki iki yılının ise öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve kariyer planlamasına göre daha esnek biçimde yapılandırılır. Esnek yapının lise eğitiminin mezuniyet gereklerini karşılayan öğrenciler ile yükseköğretime hazırlanan öğrencileri farklılaşan hedeflere göre yönlendirebilmesi sürecin güçlü bir kariyer rehberliği sistemiyle desteklemesi beklenmekte.”

‘Esnek ve pratik olmalı’

Eğitim Uzmanı Abdulkadir Özbek ise, “21. yüzyılın hızla değişen beceri gereksinimleri ile mevcut lise eğitimi arasındaki uyumsuzluk artık göz ardı edilemez bir hâl aldı. Gençler, aldıkları eğitimin iş hayatına hazırlanma konusunda yetersiz olduğunu görüyor; bu durum da anlam sorgulamasını, motivasyon kaybını ve devamsızlıkları artırıyor. Sınav merkezli sistem, öğrenciyi ne yönlendiriyor ne de heyecanlandırıyor; bu nedenle dershaneler geçici bir sığınak hâline geliyor. Hem lise hem de üniversite eğitimi daha esnek, pratik ve beceri odaklı hâle getirilmeli” dedi.

Rakamlar soykırımı anlatmaya yetmiyor

Dünyada nasıl?

Dünyada eğitim süreleriyle ilgili bilgi veren Eğitim Reformu Girişimi (ERG) Politika Analisti Kayıhan Kesbiç ise şunları söyledi: “Çoğu ülkede lise, en azından 3 yıl. Meksika, İsrail, İngiltere, Fransa, Almanya’da lise eğitimi zorunlu. 38 OECD ülkesinde 22’sinde zorunlu eğitim süresi 11 yıl ve üzeri. Öte yandan İtalya’da 10 yılken Meksika’da 14 yıl.

İş hayatına mavi yakalı eleman arıyoruz gibi bir tartışma var ama şu an meslek lisesi okuyan çocukların kaçı mezun olduktan sonra kendi sektörüne çalışmaya devam ediyor? Tam tersi önemli bir bölümü üniversite sınavına giriyorlar ya da ‘üstümüz başımız kirlenmesin’ diyerek hizmet sektörüne geçiyorlar.”

‘İş hayatına uygun değil’

Eğitim-Bir-Sen, “4+4+4” zorunlu eğitim sistemine yönelik 36 binden fazla katılımcıyla yürüttüğü saha araştırmasında “Zorunlu eğitim süresinin, toplum ve iş hayatının beklentilerine uygun olmadığı” görüşünü benimseyenlerin oranı öğretmenlerde yüzde 75.2, yöneticilerde yüzde 82.8, velilerde yüzde 58.9 olarak ölçüldü. Sürenin öğrencilerin iş hayatına daha erken atılmasını zorlaştırdığını düşünenlerin oranı ise velilerde yüzde 68.9 seviyesinde gerçekleşti. Araştırmada, zorunlu eğitim süresinin uzunluğunun iş dünyasında ara eleman bulmayı zorlaştırdığı görüşü de öne çıktı.

Ek yerleştirme sonuçları açıklandı

2025-YKS sonuçlarına göre 2025-2026 öğretim yılı için yükseköğretim programlarına ek yerleştirme işlemleri tamamlandı. Adaylar, ek yerleştirme sonuçlarına ÖSYM’nin internet sitesinden T.C. kimlik numarası ve aday şifresiyle erişebiliyor. Ek yerleştirme sonuçlarına göre bir programa kayıt hakkı kazanan adayların kayıt işlemleri 10-17 Ekim’de, elektronik kayıtlar ise 10-12 Ekim’de yapılabilecek.